فوتبال در مغولستان چگونه است؟
فوتبال ۳۵۲ – به آغاز جام جهانی 2026 در کانادا، مکزیک و ایالات متحده بیش از ۷۰۰ روز باقی مانده اما برای خیلی از کشورها ماجراجویی برای رسیدن به این جام تمام شده. در یک بعد از ظهر پرشور ماه اکتبر، مغولستان یکی از آن کشورها نام گرفت. هوادارانی از اولانباتور پایتخت و فراتر از […]
فوتبال ۳۵۲ – به آغاز جام جهانی 2026 در کانادا، مکزیک و ایالات متحده بیش از ۷۰۰ روز باقی مانده اما برای خیلی از کشورها ماجراجویی برای رسیدن به این جام تمام شده.
در یک بعد از ظهر پرشور ماه اکتبر، مغولستان یکی از آن کشورها نام گرفت. هوادارانی از اولانباتور پایتخت و فراتر از آن مرکز فوتبال MFF را پر کرده بودند، اما وقتی نور عصر در پشت بلوکهای آپارتمانی ساخته به سبک شوروی محو شد، هواداران با این واقعیت کنار می آمدند که تلاش مغولستان برای جام جهانی بیش از یک شکست دو جانبه در برابر افغانستان دوام نخواهد آورد.
هواداران بی سر و صدا بیرون می آمدند. بسیاری از آنها هواداران روسری های قرمز و آبی روی کتهای زمستانی پوشیده بودند چرا که اینجا زمستان دما به شدت کاهش می یابد. پرچمهای بزرگ مغولستان که مرتب تا شده، حالا در انبار قرار می گیرد.
قالب اصلاح شده جام جهانی 48 تیمی به بسیاری از کشورهای ناشناس اجازه بازی در این رویداد فوتبالی را می دهد اما در پایان اکتبر، گوام، مغولستان، سریلانکا، تیمور-لسته، مالدیو، ماکائو، لائوس، بوتان، برونئی و کامبوج همگی حذف شدند.
گوام این افتخار را به دست آورد که اولین تیمی بود که از مسابقات مقدماتی جام جهانی 2026 کنار رفت و با وجود دو نمایش شجاعانه از جزیره ای با 170000 نفر، در مجموع 3-1 مقابل سنگاپور شکست خورد. تنها چند ساعت بعد، مغولستان نیز درهم شکسته شد، اما به شکلی عجیب و غریب تر از آن چیزی که هرکسی تصورش را می کرد…
مغولستان مقابل مورینیو
فوتبال در مغولستان خیلی محبوبیت ندارد. در واقع، این ورزش مدت زیادی است با سرگرمیهای سنتی همچون کشتی، تیراندازی با کمان و مسابقات اسبسواری برای جلب توجه رقابت میکند. این سه رشته جشنواره ی نادام را تشکیل میدهند و در ماه اوت کل کشور را بخاطر آن تعطیل میکند.
پل واتسون، نویسنده این مطلب در فورفورتو که خود در مغولستان سرمربی بوده، میگوید: در سال 2013، که هدایت تیم پونپی را در جزیره اقیانوس آرام بر عهده گرفته بودم، به مغولستان رفتم؛ جایی که برای مربیگری تیم فوتبال تازه تاسیس بایانگل اف سی دعوت شده بودم. وقتی یک نسخه از مجله شایعات محلی مگنتز را برداشتم، افراد مشهور روی جلد، کشتی گیران موفق سومو بودند و کاپیتان تیم فوتبال مغولستان میتوانست بدون مزاحمت در خیابان ها راه برود. در حالی که هواداران برای تماشای مسابقات لیگ برتر انگلیس در ساعات غیر معاشر بارهای اولانباتور را تعطیل می کردند و تیمهای بزرگ اروپایی باشگاه هواداران مغولی خود را داشتند. در حالی که بزرگترین بازیهای داخلی نمیتوانند بیش از تعداد اندکی تماشاگر که از اطراف تراسها بازی را میبینند جذب کنند. از این رو ، این حس وجود داشت که فوتبال بومی جایگاه خاصی نخواهد داشت.
آب و هوا کمکی به بهبود شرایط نمی کند. اولان باتور سردترین پایتخت جهان است.در ژانویه 1957، دمای آن منفی 43.9 درجه سانتیگراد بود و میانگین دمایی زیر صفر دارد. فصل فوتبال بین اواخر آوریل (اردیبهشت) و اوایل نوامبر (آبان) فشرده می شود، زمانی که می توان مسابقات را بدون سرمازدگی انجام داد. حتی در آن زمان هم دیدن مراسم اهدای جوایز در میان بارش برف و بازیکنانی با دستان بی حس، برای صف آرایی و دریافت مدال ها هیجان زده به نظر نمیرسند، اتفاقی معمولی است.
فوتسال راه بسیار ارزشمندی برای فعال نگه داشتن بازیکنان در زمستان سرد و سخت است اما تیم ملی برای رویارویی 11 نفره، به ویژه در آب و هوای کاملاً متفاوت خارج از خانه، کار سختی دارد.
نکته عجیب و بامزه؟ فدراسیون فوتبال مغولستان یک تکه کاغذ قاب شده را روی دیوار سالن ورودی خود در کنار تصویر سپ بلاتر به نمایش گذاشته. این سند یک بیانیه دستنویس و امضا شده از سوی رئیس سابق فیفا است که در آن آمده است: «مغولستان – سرزمین آزاد و شجاع میزبان جام ملتهای آسیا ۲۰۳۵ خواهد بود. جام جهانی 2050».
خوشبختانه، در چند وقت اخیر حمایت ملموستری نیز از سوی فیفا صورت گرفته است. پروژه پیش رو فیفا برای ساخت یک مرکز فوتبال سرپوشیده به نام Air Dome در اوایل سال جاری تکمیل شده و تیم زنان زیر 17 سال مغولستان در آوریل یک بازی دوستانه با هنگ کنگ انجام داد تا به طور رسمی این مرکز را افتتاح کند. بازی در حالی برگزار شد که زمینهای بیرونی هنوز در لایه ضخیمی از برف پوشیده شده بود. مرکز ملی Air Dome توسط تیمهای ملی برای حفظ سطح آمادگی بدنی در ماههای سرد سال استفاده میشود و در دراز مدت، میتواند تفاوت بزرگی در ثروت مغولستان در صحنه بینالمللی ایجاد کند.
تا به امروز، چیز زیادی جهت فریاد زدن برای عاشقان گرگ های آبی وجود نداشته است. کمپین ناموفق آنها در مقدماتی جام جهانی 2018 ممکن است یکی از بی رحمانهترین مبارزات تاریخ باشد. مغولستان به طور کامل از تیمورلسته در بازی اول 4-1 و در بازی دوم 1-0 شکست خورد. با این حال، بعداً مشخص شد که تیمور لسته چندین بازیکن برزیلی غیر قابل قبول را وارد میدان کرده بود. فیفا در نهایت وارد عمل شد و هر دو مسابقه را 3-0 به نفع مغولستان اعلام کرد، اما در آن زمان دور دوم مقدماتی از قبل در جریان بود، بنابراین مغولستان نمی توانست بازگردانده شود و از نظر فنی بدون شکست از جام جهانی خارج شد.
مقدماتی جام جهانی 2022 نقطه عطف مهمی برای این کشور بود بود زیرا مغولستان برای اولین بار از دور اول مقدماتی فراتر رفت و در مجموع 3-2 برونئی را شکست داد. این برد اما در ادامه با ناکامی همراه بود زیرا ژاپن این تیم بی تجربه را 14-0 در گروه دور دوم خود شکست داد، اما پیروزی بر میانمار و برد قرقیزستان دور از خانه نمایش قابل احترامی را تضمین کرد.
ستاره درخشان مغولستان گانبولد گانبایار مهاجم 23 ساله آنها است. برگردیم به سال 2016، در حالی که من دوباره با بایانگل درگیر بودم، متوجه شدیم که یک مانع اساسی برای توسعه بازیکنان در کشور، عدم قرار گرفتن در معرض سایر محیطهای فوتبال و روشهای تمرینی است. پیشنهاد کردم که چند بازیکن با استعداد و یک مربی مغولستان را برای حضور در بارنت و سپس در لیگ دو به انگلیس بیاوریم. پس از چند ماه مشاجره در مورد اینکه کدام افراد به اندازه کافی خوش شانس خواهند بود که به بریتانیا سفر کنند، ما از فدراسیون فوتبال مغولستان مجوز دریافت کردیم و من با شرکت ارتباطی در محله اجور لندن قراردادی بستم تا بازیکنان بیش از یک بار در ماه با خانه تماس بگیرند.
یکی از انتخاب شدگان گنبایار یا به اختصار گنبا بود. سرمای شدید ژانویه در هیو، برای این نوجوان 16 ساله که در شهر Erdenet در فاصله 6 ساعته در شمال اولانباتور بزرگ شده بود و اغلب در زمستان در دمای منفی 20 درجه سانتیگراد چوب خرد میکرد، عجیب نبود. گانبا علیرغم درک محدودش از زبان انگلیسی، در یک محیط رقابتی تر پیشرفت کرد. او حتی در بازی مقابل فولام به ژوزه مورینیو جونیور، پسر دروازه بان آقای خاص گل زد. گانبا پس از حضور در شمال لندن، به پوشکاش آکادمیا در مجارستان پیوست . او اولین مغولی شد که در اروپا قراردادی حرفه ای امضا کرد، باشگاه در سال 2018 به او قراردادی تمام وقت ارائه داد.
گنبا اکنون می گوید: «یکی از شادترین دوران زندگی من تجربه با بارنت بود. به من این فرصت داده شد که خودم را ثابت کنم و نشان دهم که می توانم در هر کجای دنیا بازی کنم و انگیزه و باور زیادی به بچهای که در خیابان های مغولستان فوتبال بازی می کرد داد. من با تماشای لیگ برتر انگلیس از تلویزیون بزرگ شدم و همیشه رویای من بازی در انگلیس بوده است. اگر دوباره فرصتی برای بازی در یک باشگاه انگلیسی پیش بیاید، فوراً از آن استفاده خواهم کرد.
برای گانبا، که اکنون به صورت قرضی در تیم دسته دومی اسلواکی KFC کومارنو به سر می برد شرایط سخت بود اما با این حال، ثبت دو گل در 10 بازی قابل ستایش است، زیرا تیم او مرتباً در بحران است. با شروع بازی جام جهانی مقابل افغانستان، امیدها به گنبا بسته شد تا لحظه ای از جادوی مغولستان را تداعی کند.
“من برگه تیم را امضا نمی کنم”
زمانی که تقابل افغانستان و مغولستان در دور اول مقدماتی جام جهانی 2026 تایید شد، افغانستان برتری آشکاری داشت چرا که برنده دو بازی بود که در مرحله گروهی اول برگزار شد. هشت تیم از 47 تیم کنفدراسیون آسیا مستقیماً به جام جهانی راه خواهند یافت، در حالی که نهمین تیم نیز میتواند از طریق پلیآف بین قارهای به مسابقات صعود کند. جدا از برتری 25 ردهای افغانستان بر مغولستان در جدول ردهبندی (158 بر 183)، شیرهای خراسان در شکستهای اندک مقابل فیلیپین، هنگ کنگ و هند عملکرد خوبی داشتند، البته یک برد در روند ناامیدکننده خود در 14 بازی بینالمللی گذشته داشتند. این تیم مردانی دارد که در حال حاضر در کشورهایی از جمله استرالیا تا جزایر فارو بازی می کنند، به علاوه مازیار کوهیار هافبک سیتی یورک و نور حسین از ساوتند یونایتد را گرد هم آورد.
اینکه آیا اصلاً افغانستان اجازه رقابت دارد یا خیر، موضوع دیگری است. از زمان بازگشت طالبان به قدرت در کشور در سال 2021، فدراسیون فوتبال افغانستان (AFF) هر گونه فرصتی را برای تیم ملی زنان برای بازی در سطح بین المللی رد کرده است. AFF از ورود تیم به مسابقات انتخابی المپیک 2024 زنان AFC جلوگیری کرد. در حالی که تیم زنان افغانستان اکنون در خارج از افغانستان فعالیت می کند، جایی که بازیکنان برای امنیت خود پس از سقوط کابل فرار کردند. این امر نقض آشکار قوانین کنفدراسیون فوتبال آسیا و فیفا است، اگرچه هنوز هیچ اقدامی برای تعلیق AFF انجام نشده است، که به معنای حذف تیم مردان از مسابقات مقدماتی جام جهانی خواهد بود.
با این همه خطر، اولین مرحله گروهی به دلایل امنیتی در تاجیکستان برگزار شد. افغانستان با توجه به کارت قرمز جنجالی خورلباتور توسط کاپیتان مغولستان، با نتیجه 1-0 در شرایطی نه چندان سخت به برتری رسید. در آستانه بازی برگشت، گمانه زنی ها مبنی بر اینکه بازیکنان افغانستان شورش علیه عبدالله المطیری، سرمربی کویتی خود را رهبری کردهاند، منتشر شد. معلوم شد که وی از رختکن محروم شده و از جلسه تمرینی خود در زمین مرکز فوتبال MFF تبعید شده است. ظاهراً برخی از بازیکنان احساس میکردند که روشهای تمرینی المطیری برای توانایی تیم بسیار ابتدایی است، در حالی که صحبت از درگیری مربی با شخصیتهای خاصی در رختکن و تلاش برای اخراج آنها بود.
المطیری چندان خوش نام نیست. او با تیم افغانستان در کافا عملکرد خوبی نداشت و دائما به داوریها اعتراض میکرد. تیمش در مجموع خوب کار نکرد و خودش در بازی مقابل بنگلادش ضمن درگیری با مربی حریف از بازی اخراج شد.
یک ساعت قبل از شروع بازی، در حالی که هواداران مغولستان شروع به پرکردن سکوها کردند، هرج و مرج در رختکن کوچک خارج از خانه و راهرویی که به زمین منتهی می شود حاکم شد. طبق گزارش ها، المطیری به داور گفت که او از امضای لیست تیم افغانستان امتناع کرده است؛ حرکتی که باعث می شود تیم بازی را از دست بدهد. این مسابقه در نهایت ادامه یافت، زیرا علی احمد یارزاده، دستیار مربی موافقت کرد که تیم را از طریق تماس تلفنی هدایت کند. بازیکنان مغولستان احتمالاً از آشفتگی قبل از بازی غافل بودند که به نظر نمی رسید به زمین سرایت کند. افغانستان در دفاع سازماندهی شده و مصمم باقی ماند و میزبان نتوانست
موقعیت های خطرناکی ایجاد کند. در اواسط نیمه دوم، زمانی که خورشید بعد از ظهر بر اولان باتور فرود آمد و بازیکنان مغولستان به طور مشهود ناامید به نظر می رسیدند، فرشاد نور کاپیتان تیم ملی افغانستان، بازیکن سابق جوانان PSV، با یک حرکت انفرادی با دو برابر کردن اختلاف، برتری پایان خوبی برای تیمش رقم زد. دیگر زدن دو گل در 20 دقیقه فراتر از توان مغولستان بود.
مراقب ماریانای شمالی باشید
پس از به صدا در آمدن سوت پایان بازی ، تمرکز روی بازی های مقدماتی برای جام ملتهای آسیا 2027 است که از سپتامبر 2024 آغاز میشود. مغولستان در برابر یکی از 9 تیم بازنده دیگر مرحله مقدماتی جام جهانی یا جزایر ماریانای شمالی قرار خواهد گرفت. در سالهای گذشته، cup AFC، راهی برای آن دسته از تیمها فراهم کرد که رویاهای جام جهانی آنها پیش از موعد به پایان رسیده است. متأسفانه، این رویداد در سال 2020 به دلیل کرونا گیر لغو شد و مشخص نیست که آیا دوباره احیا خواهد شد یا خیر.
گانبا می گوید: من به تیم افتخار می کنم. تسلیم نشدیم و تا سوت پایان جنگیدیم. اما اکنون شرایط بسیار دشوار است، زیرا ما هیچ تورنمنت یا دیداری برای چهار سال آینده نداریم. با این حال، فکر میکنم میتوانیم تیم بسیار موفقی باشیم. باید اردوهای تمرینی بیشتری را برنامهریزی کنیم و بازیهای دوستانه بیشتری انجام دهیم. بازیکنان باید دستمزد بهتری دریافت کنند تا مجبور نباشیم دائماً نگران مراقبت از خانوادهمان باشیم.
این مساله موضوعی آشنا در کشورهای رده پایین به شمار میرود. بازیکنان نیمه حرفهای مانند بازیکنان مغولستان برای مدیریت خواسته های روزانه خود تلاش می کنند، زیرا پرداختی ها برای عضویت در تیم ملی کافی نیست تا نیاز به کسب درآمد در جاهای دیگر را نادیده بگیرند. خرلباتور کاپیتان مغولستان مانند گانبا به واقعیت های مالی برای گرگ های آبی اشاره کرد و گفت:در سال های اخیر پیشرفت هایی در سطح آکادمی جوانان صورت گرفته است، اما برای تیم ملی خیر. از سال 2020، اوضاع بدتر شده است. بهترین نمونه، دستمزد بازیکنان است که از سال 2017 تغییر نکرده است. ما این روزها بازیکنان جوان با استعداد زیادی داریم که توانایی موفقیت دارند، اما همه چیز به برنامه تیم ملی و نحوه مدیریت آن بستگی دارد.
برای بازیکنان افغانستان، پیروزی در این نبرد شیرینتر بود. بازیکنان به رسانه های اجتماعی رفتند تا از شکوه و عظمت لذت ببرند و بر اتحاد خود در برابر ناملایمات تاکید کردند و همچنین پیشرفت خود را به مردم شهر سوم هرات که توسط زلزله های ویرانگر متوالی ضربه خورده است تقدیم کردند.
فدراسیون افغانستان باید به موقع جایگزینی برای دور دوم مراحل مقدماتی و قرعه کشی گروهی تیم های میزبان جام جهانی 2022 قطر، هند و کویت پیدا کند. طولی نکشید که این سرخوشی فروکش کرد و تلخی دوباره بین بازیکنان و رهبری افغانستان پدیدار شد. قهرمان گل نور هیچ حرکتی در شبکه های اجتماعی انجام نداد و تنها نظر خود را در مورد روند انتخاب مربی بعدی ارائه کرد. او در یک پست نوشت: بازیکنان اکنون سرمربی را انتخاب خواهند کرد – من دیگر اسیر آشفتگی نمیشوم.
چند روز بعد، او به همراه چند بازیکن دیگر اعلام کرد که قصد دارد از تیم ملی کنارهگیری کند تا زمانی که محمد یوسف کارگر، رئیس فدراسیون، محل میزبانی آنها بهطور بحثبرانگیزی از تاجیکستان به عربستان سعودی تغییر کرد، از تیم ملی خارج شود.
در بازگشت به اولانباتور، در حالی که هواداران به ماشینهای خود بازگشتند و یکی از ترافیکهای طولانی که بخش رایج زندگی در پایتخت مغولستان است، حال و هوای یک استعفای آرام بود. داواگاسورن اوتگونبایار، مشهورترین هوادار کشور که همیشه با لباس و کلاه سنتی مغولی در بازی های تیم ملی حاضر بود، نتوانست ناامیدی خود را پنهان کند. این هوادار آهی می کشد و میگوید: من فکر می کردم در بازی اول خوب بازی کردیم، اما دلتنگ کاپیتان، رهبری و تجربه او در بازی خانگی شدیم. این بازی قلب من را شکست – این مهم ترین بازی برای ما بود و اکنون شکستی است که چهار سال طول می کشد. فدراسیون فوتبال مغولستان بیش از 60 سال پیش ایجاد شد و ما فقط 25 سال است که عضو فیفا هستیم. همه تمام تلاش خود را برای بهبود فوتبال مغولستان انجام می دهند و من همیشه در کنار ما خواهم بود و برای آیندهای روشن تر آماده خواهم بود.
با این حال، بعید به نظر می رسد که این آینده شامل حضور در فینال جام جهانی، چه از طریق مقدماتی و چه به عنوان میزبان سال 2050، به این زودی ها باشد، و هیچ مقدار از نامه های نوشته شده توسط بلاتر در مرکز فدراسیون مرکزی این موضوع را تغییر نخواهد داد.
ترجمه از نازنین ابراهیمی
هیچ دیدگاهی درج نشده - اولین نفر باشید